Қаҳрамон Жумаев, программист: -3.00/-2.50 дан -0.50/0.00 гача
Ўзингизни қисқача таништирсангиз.
Исмим Каҳрамон Жумаев, касбим дастурчи-муҳандислик.
Сизда кўз хиралашиши қанчондан бошланган, ва неча диоптрия бўлган?
2005 йил, кутубхонада илмий ишим ва бир мақола устида ишлаётган вақтимда кўзимда ўзгариш сездим, бошида эътибор қилмадим, лекин бу доимий бўлгач кўз врачига борганман. Врач менга яқиндан кўриш (Миопия) диагнози билан -0.50 D кўзойнак ёзиб берган.
Сизда Миопия қай даражада ривожланган? Энг юқориси неча диоптрия бўлган?
Бошида бироз тез ривожланган, ҳар 1,5–2 йилда кўёзнак алмаштиришга тўғри келган. Миопия ҳар сафар -0.50/-0.75 D ошиб борган. Юқори ҳолат менда -3.00/-2.50 D бўлган.
Кўриш қобилиятини яхшилаш учун сизга энг асосий мотивация нима бўлган?
Албатта биринчи ўринда соғлом бўлиш ва кўз ойнак тақиш билан боғлиқ ноқулайликлар асосий туртки бўлган. Ҳар бир-икки йилда кўз ойнакни ёки линзаларини алмаштириш, уларни доимий парвариши учун кетадиган харажатлар, шунингдек спорт машқаларида, масалан сузиш спортида бу ноқулайликлар яққол кўзга ташланади.
Қачондан бошлаб миопияга қарши ечим излай бошлагансиз? Қанақа метод, машқ ёки курслардан фойдалангансиз. Қайси бирини фойдалироқ деб биласиз?
Миопия ҳақида менда олдин тушунча бўлмаганлиги учун, бошида бироз ваҳима ва ташвишга тушганман. Бироз изланишлардан сўнг, Мирзакарим Норбековни “Опыт дурака, или Ключ к прозрению. Как избавиться от очков” китобини қараб чиқдим. Китоб фақатгина кўриш қобилиятини табиий усуллар, машқлар орқали яхшилаш ҳақидагина бўлмай, инсонни жисмоний соғломлигида уни руҳий ҳолатини катта рол ўйнашига ҳам кўп урғу беради. Кўз гимнастикалари билан шуғулланишда менга Владимир Георгиевич Жданов ни видео курслари кўпроқ ёрдам берган (менда тўлиқ видео дисклари бор эди, https://www.youtube.com/watch?v=DcMVy3n1VPI). Ҳозирда мен -0.5D/ 0.0 D кўз ойнак тақаман.
Профессор Ждановнинг видео курсини мен ҳам бир вақтлар кўра бошлагандим. Лекин етарлича ишонч ёки мотивация бўлмаганлиги учун тўхтатиб қўйгандим. Бу курсларни бошлаган ўқувчидан нималар кутилади?
Мендаги курсларда биринчи навбатта кўз анатомияси тушинтирилган ва мунтаъзам кўз гимнастика машқаларини бажариб бориш талаб эътилади.
Кўзингизни ҳозиргидек яхшиланишига қанча вақт кетган? Кўзларингиз яхшиланаётганлигини қандай аниқладингиз?
Аниқ айтолмайман, бошида мен кўп шуғуллана бошлаганман, шу билан бирга хатолар ҳам қилганман, масалан кўп ишлаш ёки керагидан ортиқ машқлар орқали кўзимни чарчатиб қўйган пайтларим ҳам бўлган. Шу сабаб бошида яхшиланиш бироз секин кечган, шунингдек машқлар бир вақтда кўзни янада ёмонлашишини олдини олишда ҳам катта ёрдам берган.
Кўз ойнак тақадиган одам кўзидаги ўзгаришни ва кўз ойнакни алмаштириш заруратини албатта билади, яъни врач ёки оптикада кўз ойнак ва кўзни текширтириш орқали мен кўзимдаги ўзгаришларни текширтириб турганман. Бундан ташқари уй шароитида машқ қилиш ва кўздаги ўзгаришларни мунтаъзам текшириб бориш учун катта кичик ҳарфлар ва рақамлар дан иборат кўз тест жадвали билан ишлаганман.
Кўзойнакдан бутунлай воз кечиш учун, сизнингча, яна қанча вақт керак бўлади?
Бу албатта мени тартиб интизом билан мунтазам ишлашимга боғлиқ, ярим ёки бир йилда кўз ойнакдан бутунлай воз кечишим мумкин. Баъзи ҳолатларда ҳозир ҳам менда кўз ойнак тақишга зарурат бўлмайди. Ҳозирги кўз ойнагимни қуёш ва компютер нурланишларидан ҳимоялагани ва машина ҳайдашда заруратлиги учун тақаман.
Профессионал дастурчи-муҳандис сифатида айтинчи, шу касбда ишлаб туриб кўриш қобилиятимизни тиклаш мумкинми?
Албатта бу инсонни қанчалик касбий ва шахсий ҳаётини бир маромда мувозанатда ушлаб туришига, ўзини ҳурмат қилиши, соғликни ҳамма нарсадан биринчи ўринга қўйишига, қисқача айтганда турмуш тарзини қандай ташкил қилишга боғлиқ.
Кўзойнак тақадиган ёшларга нима маслаҳатлар берасиз? Кўзойнак тақмайдиган, тиниқ кўрадиганларгачи?
Миопия сабаблари турли бўлиши мумкин, туғма, генетик, кўзни ортиқча зўриқтириш ёки қанақадир бошқа факторлар. Аввало биринчи ўринда касаллик сабабини яхшилаб ўрганишиш, врач маслаҳатини олиш зарур. Ортиқча ваҳимага тушмаслик зарур, чунки бу соғлиққа фақат салбий таъсир қилади. Ҳар қандай ҳолартда ҳам кўзни кўп толиқтирмаслик, енгил кўз гимнастикаларини бажариш, соғлом турмуш тарзига риоя қилиш, ётиб ёки ноқулай ҳолатда, масалан қоронғуликда китоб ўқимаслик, маслаҳат берилади.
